Bajki Wuja

Fraszka – już samo brzmienie tego słowa kojarzy się instynktownie z czymś małym i żartobliwym mimo włoskiego pochodzenia (frasca – drobiazg, błahostka). Nawet ci, którzy nie zajmują się na codzień literaturą i zapomnieli może czasy lektur szkolnych czują w tym słowie pewną wesołość. Wesołość wyrażoną w lapidarnej formie, zawierającą nieraz ciekawe spostrzeżenia poparte poczuciem humoru. Rzeczywiście, jest to rodzaj utworu literackiego o satyrycznym, czasem ironicznym zabarwieniu, wymagający jednak od twórców szczególnych umiejętności. Tego bowiem wymaga przedstawienie tematu wyrażonego w kilku lub kilkunastu słowach z użyciem niebanalnych rymów, jednocześnie rozbawiających czytelnika. Nic więc dziwnego, że gatunek ten występował w twórczości najwybitniejszych polskich poetów (J.Kochanowski, W.Potocki, I.Krasicki, J.Tuwim, J.Sztaudynger). Do dzisiaj ich teksty i myśli w nich zawarte są aktualne. Na stałe weszły do historii polskiej literatury. Ot choćby fraszka Jana Kochanowskiego „Na nabożną”:

Jeśli nie grzeszysz, jako mi powiadasz,
Czemu się, miła, tak często spowiadasz ?

Na ogół fraszki przedstawiają nasze wady, czy słabości, na które, dzięki tym żartobliwym utworom, możemy spojrzeć przez palce, z odrobiną życzliwości i tolerancji. Działają niewątpliwie na poprawę humoru i tworzą dobry nastrój.
Obecnie są organizowane różne konkursy i festiwale fraszek. To bardzo pożyteczne inicjatywy umożliwiające popularyzację i podtrzymywanie tradycji tworzenia tego typu utworów.
Fraszka spełnia wiele pożytecznych funkcji dla czytelników. Daje możliwość dostrzeżenia pewnych zagadnień, na które nieraz nie zwracamy uwagi. Nie zdajemy sobie sprawy z tego, że my sami nosimy w sobie różne przywary, które we fraszkach są przypisywane innym. Dlatego zawarte w nich mądrości życiowe są dla nas źródłem refleksji nad naszym postępowaniem i bodźcem do doskonalenia charakteru. Na pewno dla tych, których nuży czytanie obszernych tekstów, taka miniaturka jest bardziej przyjazna. Dzięki temu ułatwia kontakt z literaturą tym, którzy nie lubią czytać.
Pielęgnujmy zatem fraszki, by były obecne w naszym życiu, zwłaszcza w jego trudnych momentach. W myśl zasady, że „małe jest piękne”.

 

MANEWRY
Skończyła nad ranem
Ćwiczenia z Marianem,
Z powodu Mariana
Chodzi niewyspana.

PUŁKOWNIK
Choć wzrostem niewielki,
Ma gwiazdki i belki.

GARDŁO ALKOHOLIKA
Trudny stawia mu warunek:
Wlewaj we mnie mocny trunek.

BIGAMISTA
W swoich czterech kątach
Działał na dwóch frontach.

PECHOWIEC
To był czarny wtorek,
Dotknął go amorek
I zaraz usidlił
W muskularnej Lidii.

STRÓJ
Cnoty ukryte,
Gdy ciało odkryte.

ANIELA
Namawiał Anielę
Na wspólne wesele,
Lecz była to wpadka,
Bo ona – mężatka.

KIESZEŃ
Nic nie dają wspólne gusta,
Kiedy kieszeń całkiem pusta.

MRÓWKI
Żadnej mrówce nie wypada
Zostać żoną mrówkojada.

FRYZURA
Chociaż kusi blond fryzurą,
Czerń diabelską ma pod skórą.

LATAJĄCA PARA
Różne lądowania
W samolotach mieli,
Aż wylądowali
We wspólnej pościeli,

NAGŁY PRZYPADEK
Zachorowała bez biustonosza,
Więc trzeba było nieść biust na noszach.

SPADEK
Znika z zagranicy spadek
Przez kurs walut ciągły spadek.

STRUSIE ZALOTY
Niechaj dam nie kusi
Bieg zalotny strusi,
Obietnicy nie dochowa,
Raczej głowę w piasek schowa.

EKSPERT
W świecie naukowców już zdążył zasłynąć,
Ale niemowlaka nie umie przewinąć.

BODZIEC
Wystarczy dotyk
I już masz erotyk.

BŁYSK CELEBRYTY
Celebrytę cieszy
Błyszczeć w blasku fleszy,
Lecz straci z wyglądu
W czas awarii prądu.

NIEWINNOŚĆ ZUZANNY
Zuzanny niewinność
Wykazuje płynność,
W dzień świeci przykładem,
W nocy śpi z sąsiadem.

PIJAWKA
Zostawia zgliszcza,
Gdy konta wyczyszcza.

PESYMIŚCI
Pesymiści wierni
Są zazwyczaj czerni.

USŁUŻNY PROT
Przestawiał Prot tyczki
W grządkach protetyczki.

KURACJUSZKA
Choć się kąpie w mleku,
Nie ukryje wieku.

NIEŚMIAŁOŚĆ
Niektórych przeraża
Ślub u stóp ołtarza.

FALBANKI
U zalotnej Bianki
Ponętne falbanki.
Omotały Rysia,
Który łka do dzisiaj.

FLASZKA
Smutna bywa fraszka,
Gdy zbyt duża flaszka.

KOLEKCJONERKA
Za często spoziera
W okno jubilera.

AKTORKA
Chciał ubarwić randkę Eli,
Ale randkę diabli wzięli,
Okazało się, że Ela
W inną rolę już się wciela.

AGATA
Myślał wciąż, że Agata
Jest, jak anioł, skrzydlata,
Lecz go zbyła tej wiosny,
Skrzydła jej nie wyrosły.

WNĘTRZNOŚCI
Trudno cechy mieć skromności,
Gdy buntują się wnętrzności.

CÓRKI BACY
Żyją w górach, gdzie górale,
Te bacowe córki,
Więc przed sobą noszą stale
Pokaźne pagórki.

MYŚLIWA
Tak myślała, by z wieczora
Upolować Teodora,
Lecz on umknął nim dzień minął,
Nie chciał łowną być zwierzyną.

POCZĄTEK
Na początku wniebowzięty,
A na końcu … alimenty.

CYRKOWIEC
Był to jasny blondyn,
Tresował wielbłądy,
Dziś tego blondyna
Tresuje Alina.

UCZYNNA HANIA
Gdy miał załamania,
Szła pomocą Hania,
On z wdzięczności za to
Został bliźniąt tatą.

LUTEK
Trudno było Lutka
Wystrychnąć na dudka,
W końcu go usidlił
Urok pewnej Lidii.

SPEKULANT
Przyjął sobie za atrakcję
Finansowe kombinacje,
Teraz sobie ten spekulant
Po więziennej celi hula.

ŻNIWA ZYTY
Kiedyś Jan brunetce Zycie
Oferował wspólne Zycie,
Lecz nie chciała tkwić w zachwytach,
Miała w głowie żęcie żyta.

PARCIE
Możesz duszy mieć rozdarcie,
Gdy na szkło odczuwasz parcie.

UJEŻDŻANIE
Chwalił się wszystkim
Koni ujeżdżaniem,
Aż się sam dżokejce
Oddal we władanie.

PRZYSIĘGA
Przysięgał Dorocie
Wierność w ciemnej grocie,
Lecz przy zastrzeżeniu,
Że to tylko w cieniu.

MARATON
W sam raz odległości
Na długie duszności.

TRÓJSKOCZEK
Pasją życia
Trzy odbicia.

SZACHISTA
Ma moc satysfakcji
Z powolnej reakcji.

KOLARZ
Dwa pedały
Sławę dały.

SZTAFETA
Celem tej wycieczki
Nie zgubić pałeczki.

CIĘŻAROWIEC
Chce spełnić swe marzenia:
Zaprzeczyć prawu ciążenia.

ŻUŻLOWIEC
Na czarnym torze
Nic go nie zmoże.

PŁOTKARZ
Mdleją podlotki,
Gdy mknie przez płotki.

CEL RUGBISTY
Położyć z góry
Jajo ze skóry.

ZAPAŚNIK
Trwanie dla zysku
W mocnym uścisku.

BOKSER
Mistrzostwem swym zachwyca
W skórzanych rękawicach.

ŁUCZNIK
Łuk i tarcza
Mu wystarcza.

SZABLISTA
Dąży do celu zawzięcie,
Którym ostatnie jest cięcie.

JUDOKA
Najlepiej, gdy tatami
Nie dotknie on plecami.

BOBSLEISTA
Przemyka płynnie
W lodowej rynnie.

ZAGADKA
Ile pary w takiej parze ?
Ona młódka, a on – starzec.

HAZARDZISTA
Ma życiowe motto:
Grać do śmierci w LOTTO.

DYKTATORZY
Mieli być wieczni dyktatorzy,
Lecz żaden wieku z nich nie dożył.

ALERGIK
Był uczulony
Na cudze żony.

SKOCZEK
Najpierw zauroczy,
A potem odskoczy.

UŚWIADOMIONY
Już jako pacholę
Podglądał w stodole.

NOCNY MAREK
Pod osłoną nocy
Z Marią się zjednoczył.

KLEPTOMANKA
Wielu swoich wielbicieli
Pozbawiła już portfeli.

TROSKLIWA
Czy lato, czy zima
Męża krótko trzyma.

HYDRAULIK
Przychodził do Uli
Pewien hydraulik,
Miał chłop złote rączki,
Sprawił im obrączki.

ANTYKWARIUSZ
Chciał w antykwariacie
Oświadczyć się Renacie,
Ta się śmiała do rozpuku,
Nie lubiła starodruków.

NAMOLNY
Choć nie ma narzędzi,
Dziurę w brzuchu wierci.

DARCZYŃCA
Dla Beaty
Nosił kwiaty,
Dla Agatki
Czekoladki,
Dla Konstancji
Szminki z Francji,
Dla odmiany zaś Kalina
Dała mu w prezencie syna.

WYMÓG
To za mało, by być żoną,
Kiedy tylko oczy płoną.

LEKCJA ANATOMII
Z lekcji tej nauka,
Gdzie i czego szukać.

PTASI DUET
Pewien szpakowaty
Wzdychał do Agaty,
Ona, osowiała,
Krucze włosy miała.

MUCHOMOR
Nie istnieje dobra pora.
By spróbować muchomora,

WAGA
Wzmaga w oczach się powaga,
Gdy ci prawdę powie waga.

ZALETA CIEMNOŚCI
Kiedy światła nie ma,
To zanika trema.

WRAŻLIWA
Gdy spojrzała,
Zaraz mdlała.

MDŁOŚCI
Gdy patrzył w twarz Zosi,
Żołądek się wznosił,
Być może z miłości
Dopadły go mdłości.

GRZYBIARZ
Raz grzybów fan Junosza
Od Ewy dostał kosza,
By klęskę swą osłodzić,
Bo lasu z koszem chodzi.

OBSERWATOR
Obserwował ruchy Anki,
Prosto z okna, zza firanki,
Gdy finału pora była,
Swoje okno zasłoniła.

KIPER
Postać to nietuzinkowa,
Win katalog w ustach chowa.

CZARNOWIDZ
Dla niego codzienność
To wyłącznie ciemność.

PIRAT DROGOWY
Jazda pod prąd,
To żaden błąd.

WYGASZONE
Mają jedno swe marzenie,
By ktoś wzniecił w nich płomienie.

UKRYWANIE
Smarowała twarz kremami,
By ją ukryć przed zmarszczkami,
Ale ukryć to jest sztuka,
Bo się wieku nie oszuka.

NIEWDZIĘCZNA ROLA
Prawda ma niewdzięczną rolę,
Zwłaszcza, kiedy w oczy kole.

ŚPIEWAK
Ten zazwyczaj cienko śpiewa,
Co za kołnierz nie wylewa.

DROBIAZGI
Czasem ważne są drobiazgi,
Mogą rozbić wszystko w drzazgi.

WYSOKOŚĆ
Gdy ktoś manię ma wielkości,
Z dużej spada wysokości.

PYCHA
Każda pycha
Na dół spycha.

MOTYL
Czuj się lekki tak, jak motyl,
Gdy masz niechęć do roboty,
Ona zniknie w jednej chwili,
Gdy poczujesz zew motyli.

ZŁOŚĆ
Zawsze każda złość
Komuś daj w kość.

POLE LENIWYCH
Na polu leni
Nie się nie zieleni.

CZARNA DZIURA
Kosmiczna hetera,
Co materię zżera.

NIEWIERNI
Niektórzy to widzą, jak w cieście zakalec,
Gdy mają w obrączkę przystrojony palec.

WIŚNIOWA DAMA
Ponętna Sabinka
Usta ma, jak wiśnie,
Kiedy zniknie szminka,
Czar owocu pryśnie.

DAMA
Można każdą damę w ręku mieć od rana,
Zwłaszcza, wtedy, kiedy dama jest karciana.

DYNIA
Kto w jedzeniu nie ma miary,
Może dyni mieć rozmiary.

BOKSERKA
Chciał z Agaty
Zedrzeć szaty,
Lecz Agata to bokserka,
Odczuł to na swych żeberkach.